Římské zvony a avarské rolničky odlité ze slitin mědi : vliv materiálů na akustiku a psychoakustiku
Roč.28,č.2(2023)
doba římská; raný středověk; slitiny mědi; akustika; psychoakustika; archeologie hudby; zvony; rolničky; idiofony
145–174
Adobe Inc. 2023: Audition [Computer program]. Version 23.0.0.54 (CC2022). <a href=https://www.adobe.com/products/audition.html target=_blank>https://www.adobe.com/products/audition.html</a>
Attenborough, K. 2007: Sound propagation in the Atmosphere. In: Rossing, T.D. (ed.): Springer Handbook of Acoustics. New York, 113-143.
Balázs, P. 2012: A savariai Iseum kútja. Ókor 11/4, 69-75.
Bajnóczi, B. - Mozgai, V. unpublished report: Report on the non-destructive handheld XRF analysis of metallic Idiophones from the collection of four Hungarian museums. Institute for Geological and Geochemical Research RCAES, Budapest.
Bakay, K. 1971: Scythian Rattles in the Carpathian Basin and their Eastern Connections. Amsterdam Budapest.
Bárdos, E. - Garam, É. 2009: Das awarenzeitliche Gräberfeld in Zamárdi-Rétiföldek I. Budapest.
Bárdos, E. - Garam, É. 2014: Das awarenzeitliche Gräberfeld in Zamárdi-Rétiföldek II. Budapest.
Biró-Sey K. - Medgyes M. - Torbágyi M. 1998: Der spätrömische Schatzfund von Tokorcs. Budapest.
Boersma, P. - Weenink, D. 2023: Praat: doing phonetics by computer [Computer program]. Version 6.3.03, retrieved 06 January 2023 from <a href=http://www.praat.org/ target=_blank>http://www.praat.org/</a>
Boulasikis, D. - Eitler, J. - Seidl, Y. - Stökl, S. 2012: Die Altfunde aus dem Militäramphitheater von Carnuntum. Teil 2: Fibeln, Metallfunde, spätlatènezeitliche und mittelalterliche Keramik. Carnuntum Jahrbuch 2012, 84-152.
Čilinská, Z. 1982: Dve pohrebiská z 8. - 9. storočia v komárne. Slovenská archeológia 30, 347-393.
DIN 45681:2005-03: Akustik - Bestimmung der Tonhaltigkeit von Geräuschen und Ermittlung eines Tonzuschlages für die Beurteilung von Geräuschimmissionen. Deutsches Institut für Normung e.V. (DIN), 2005.
Eisner, J. 1952: Devínska Nová Ves. Slovanské pohrebište. Bratislava.
Erdélyi, I. 1958: A jánoshidai avarkori temető. Régészeti Füzetek II/1. Budapest.
Fastl, H. - Zwicker, E. 2007: Psychoacoustics - Facts and Models. Berlin-Heidelberg.
Fettich, N. 1927: Újabb fegyvertörténeti adatok a koraközépkori lovasnomádok magyarföldi hagyatékából. Az Országos Magyar Régészeti Társulat Évkönyve 1927, 166-171.
Fettich, N. 1965: Das awarenzeitliche Gräberfeld von Pilismarót-Basaharc. Budapest.
Garam, É. 1975: The Szebény I-III Cemetery. In: Garam, E. - Kovrig, I. - Szabó, J. Török, Gy. (eds.): Avar Finds in the Hungarian National Museum. Cemeteries of the Avar Period (567 - 829) in Hungary, Vol. 1., Budapest, 49-120.
Hall, D. 1980: Musical Acoustics - An Introduction. Belmont.
Hampel, J. 1905: Alterthümer des Frühen Mittelalters in Ungarn Band II. Braunschweig.
HEAD acoustics GmbH 2023: ArtemiS SUITE [Computer program]. Version 9.3. <a href=https://www.head-acoustics.com/products/analysis-software/artemis-suite target=_blank>https://www.head-acoustics.com/products/analysis-software/artemis-suite</a>
Hornbostel, E. v. - Sachs, C. 1914: Systematik der Musikinstrumente. Ein Versuch. Zeitschrift für Ethnologie Heft 4-5, 553-590.
JASP Team 2023: JASP [Computer program]. Version 0.16.4, retrieved 29 September 2022 from <a href=https://jasp-stats.org/download/ target=_blank>https://jasp-stats.org/download/</a>
Kenner, F. v. 1904: Römische Funde in Wien aus den Jahren 1901 bis 1903. Jahrbuch der K. K. Zentralkommission 2/1, 105-170.
Kiss, A. 1996: Das awarenzeitlich gepidische Gräberfeld von Kölked-Feketekapu. Innsbruck.
Kiss, G. - Somogyi, P. 1984: Tolna megyei avar temetők: Bonyhádvarasd, Cikó, Gerjen, Regöly, Závod, Tolna megyei szórványok. (Awarische Gräberfelder im Komitat Tolna) Dissertationes Pannonicae Series III, Vol. 2, Budapest.
Kiss, G. 1985: A vasasszonyfai avar temető. Unpublished doctoral theses. Universitas Budapestinensis de Loránd Eötvös nominate. Budapest.
Kiss, G. 1997: A Keszthely-dobogói avar kori temetö. Zalai Múzeum 8, 115-160.
Kovrig, I. 1975: The Szob Cemetery. In: Garam, E. - Kovrig, I. - Szabó, J. Török, Gy. (eds.): Avar Finds in the Hungarian National Museum. Cemeteries of the Avar Period (567-829) in Hungary, Vol. 1. Budapest, 157-208.
Kraskovská. L. 1972: Slovansko--avarské pohrebisko pri Záhorskej Bystrici. Bratislava.
László, Gy. 1955: Études archéologiques sur l’histoire de la société des Avars. Archaeologia Hungarica 34. Budapest.
Lipp, V. 1885: Die Gräberfelder von Keszthely. Budapest.
Lobinger, C. 2016: Das awarenzeitliche Gräberfeld von Edelstal (Nemesvölgy) im Burgenland. Die Ausgrabung Ágost Sötérs von 1884 bis 1887. Universitätsforschungen zur Prähistorischen Archäologie 288. Bonn.
Madaras, L. 1995: Avarkori lelőhelyek Jász-Nagykun Szolnok megyében. In: Ujváry, Z. (ed.): Tanulmányok és közlemények. Debrecen-Szolnok, 81-107.
Maling, G. C. Jr. 2014: Noise. In: Rossing, T. (ed.): Springer Handbook of Acoustics. New York. 1001-1050.
Maspoli, A. Z. 2014: Römische Militaria aus Wien. Die Funde aus dem Legionslager, den canabae legionis und der Zivilsiedlung von Vindobona. Monographien der Stadtarchäologie Wien 8. Wien.
MIMO 2011: Revision of the Hornbostel-Sachs Classification of Musical Instruments by the MIMO Consortium. <a href=https://mimo-international.com/documents/Hornbostel%20Sachs.pdf target=_blank>https://mimo-international.com/documents/Hornbostel%20Sachs.pdf</a> (access 27.4. 2022).
Mosser, M. 2010: Befunde im Legionslager Vindobona V: Das Intervallum an der westlichen Lagermauer - Vorbericht zu den Grabungen Am Hof in den Jahren 2008/09. Fundort Wien. Berichte zur Archäologie 13, 50-75.
Mosser, M. 2016b: Das römische Legionslager in Wien zwischen Spätantike und Frühmittelalter. In: Schwarcz, A - Soustal, P. - Tcholakova, A. (eds.): Der Donaulimes in der Spätantike und im Frühmittelalter. Miscellanea Bulgarica 22. Wien, 89-22.
Moßler, G. 1948: Ein frühgeschichtliches Gräberfeld in Wien- Liesing. Jahreshefte des Archäologischen Instituts in Wien 37, 217-238.
Moßler, G. 1975: Das awarenzeitliche Gräberfeld von Wien- Liesing. Mitteilungen der Anthropologischen Gesellschaft in Wien 105, 79-95.
Mühlhans, J. - Kerbler, L. - Pomberger, B. M. 2022: Avar pellet bells from different sheet metals - Finds, experimental forging and acoustics. Studia Archaeologica Brunensia 27/1, 119-141.
Müller, R. 1992: Neue archäologische Funde der Keszthely-Kultur. In: F. Daim (ed.): Awarenforschungen I Studien zur Archäologie der Awaren 4, Archaeologia Austriaca Monographien Band 1, Wien, 25-307.
Müller, R. 1996: Zalaszabar - Borjúállás-sziget. In: L. Költő - L. Vándor 1996 (ed.): Évezredek üzenete a lap világából. (Régészeti kutatások a Kis-Balaton területén 1979-1992), Kaposvár - Zalaegerszeg, 135-143.
Müller, R. 2014: Zalaszabar - Borjúállás, timber church and manor house. In: Szőke, B. M. (ed): The Carolingian age in the Carpathian basin. Permanent exhibition of the Hungarian National Museum. Budapest, 71-75.
Müller, R. 2018: Az Avarok Gyenesdiás környékén. Gyenesdiás.
Müller, R. (without year): Gyenesdiás, régészeti leletei. <a href=https://www.sulinet.hu/oroksegtar/data/telepulesek_ertekei/gyenesdias/gyenesdias_tortenete_I/pages/002_gyenesdias_regeszeti_leletei.htm target=_blank>https://www.sulinet.hu/oroksegtar/data/telepulesek_ertekei/gyenesdias/gyenesdias_tortenete_I/pages/002_gyenesdias_regeszeti_leletei.htm</a> (accessed 4.7.2022).
Nagy, M. 1997: Carnuntum - Kulturgeschichte einer Stadt im römischen Reich. Wien.
Neszmélyi, Gy. - Ruszkiczay-Rüdiger, Zs. - Kreiter, A. 1997: Die Funde der älteren Eisenzeit aus Neszmély- Külső földvár. Ungarn. Darmstadt.
Noxon, L. 1983: Acoustic Noise Control. Wiley-Interscience. New York.
Poulíčková, A. 1983: Památky na predstihu. Nálezy z predhistorickeho osídlení Trnavy ochránené v krajsom památkovom múzeu v Trnavejt. Slovenská archeológia 31, 57-140.
Roux, V. (ed.) 2019: Opera Magistrorum. Environnement sonore de la Flandre médiévale à la Renaissance. Tournhout.
Rusch, M. 2014: Wien, Rennweg. Ein Gräberfeld der späten Römischen Kaiserzeit. Monographien des Römisch-Germanischen Zentralmuseums 101. Mainz.
Schütze, C. 2013: A pákai sípok. In: K. Bolla (ed.): Hódmezővásárhely pákai dűlő - őskor és középkor. Hódmezővásárhely, 322-335.
Schütze, C. - Biró-Sey, K. 2012: The XRF Analyses of the Bronze Drums and Bells in the Collection of the Museum of Fine Arts. Acta Archaeologica Carpathica 47/1, 143-158.
Schütze, C. - Biró-Sey, K. 2016: Die archäometrische Untersuchung der Metallgegenstände. In: Stöllner, T. - Schier, W. (eds.): Das Awarenzeitliche Gräberfeld von Pulkau und die awarenzeitlichen Bestattungen von Zwentendorf an der Donau. Monographien Band 131, Archäologie Niederösterreich. Wien, 139-145.
Smith, J. O. - Abel, J. S. - Bernfeld, B. 1996: Introduction to Digital Filters with Audio Applications. Center for Computer Research in Music and Acoustics (CCRMA) - Stanford University. <a href=https://ccrma.stanford.edu/~jos/filters/ target=_blank>https://ccrma.stanford.edu/~jos/filters/</a> (accessed on 06 June 2023).
Sonnleitner, F. 2014: Das römische Ostalb - Herrschaft, Kultur, Kontakte. Stuttgart.
Spangenberg, E. 2017: Frühmittelalterlicher Glockenstuhl bei der Basilika Aggsbach. Fundberichte aus Österreich 51, 507-513.
Stadler, P. 1976: Der frühmittelalterliche Glockenstuhl von Hafnerbach. Waffen- und Kostümkunde 18, 185-191.
Stöckly, R. 2017: The Archaeology of Sound: Origin and Organisation. Oxford.
Stuchlík, S. - Bláhová, Z. 2013: Nálezy z mohylníka z doby hradištní v Moravskom Krumlove. Brno.
Tasić, N. 1979: Novopazarski kanton. Beograd.
Tóth, P. 1987: Das awarenzeitliche Gräberfeld von Aszód-Madartelep. Studia Comitatensia 22. Szolnok.
Trimmel, H. 2014: Der Rennweg - das Gräberfeld. In: Rusch, M. (ed.): Wien, Rennweg. Ein Gräberfeld der späten Römischen Kaiserzeit. Monographien des Römisch-Germanischen Zentralmuseums 101. Mainz, 7-15.
Uldáková, M. 2006: Pohrebiská v Južnom Podpolaní. Nitra.
Vargyas, L. 1974: Római kori és avar kor vértesszőlősi leletek. Előzetes jelentés. (Funde der Römischen und Awarenzeit aus Vertesszőlős. Vorbericht) Budapest.
Weiss, E. 2003: Überlegungen zu frühmittelalterlichen Glockenstühlen in Niederösterreich. Fundberichte aus Österreich 42, 183-190.
Weiss, E. 2012: Das römische Österreich: Leben am Donaugrenzland. Wien.
Wolkan, R. 1908: Die Wiener Stadt- und Landesbibliothek in den Jahren 1906 bis 1907. Jahrbuch der K. K. Zentralkommission 4, 64-73.
Wright, D. C. 2016: The Sound of Secrets: The Aestheticization of Espionage. Journal of Popular Culture 49/2, 237-256.
Zámborszky, S. 1976: Zur Problematik der frühmittelalterlichen Glockenstühle. In: Proceedings of the 13th International Congress of Byzantine Studies, Oxford, 1976, Oxford, 362-364.
Zhang, X. - Zheng, Y. - Wang, S. - Zhao, Q. - Xie, L. - Deng, Y. - Yang, L. 2015: Sound and Vibration Damping with Mineral Wool and Metamaterials. In: Procedia Engineering 116, 601-606.

Tato práce je licencována pod Mezinárodní licencí Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0.