Vzácné protiepidemické medailony ze 17. století z kostela Užhorodského hradu

Vira Hupalo; Volodymyr Moizhes

doi:10.5817/AH2023-1-13

Vzácné protiepidemické medailony ze 17. století z kostela Užhorodského hradu

Roč.48,č.1(2023)

Vira Hupalo Volodymyr Moizhes

https://doi.org/10.5817/AH2023-1-13

Trvalý odkaz (handle):
http://hdl.handle.net/11222.digilib/digilib.78541

PDF (angličtina)

Abstrakt

Článek se věnuje dvěma identicky vyrobeným medailonům, které byly nalezeny v roce 2019 při archeologických výzkumech zřícenin kostela na území Užhorodského hradu. Podobné devocionálie byly objeveny na Ukrajině poprvé. Důraz je kladen na obrazovou ikonografii, dešifrování rychlopisných nápisů a stanovení obsahu a ideologického významu vyobrazení. Článek zvažuje možnost propojení těchto vyobrazení s činností benediktinských a františkánských klášterních sborů. Zaznamenává okolnosti vytváření kultu světců a výskytu jejich relikviářů v Evropě. Důraz je kladen na opatrovnické vlastnosti svatých.

Klíčová slova:
Užhorodský hrad; zříceniny kostela; pohřebiště; medailony; křesťanská symbolika

Stránky:
287–301

Reference

AYMAMI, T., 2014: Aproximaciòn al studio de las medallas devocionales Hamerani de los siglos XVII–XVIII, Gaceta numismatica 187, 15–39.

HOLY BIBLE, Liber Sapientiae.

JAGLA, J., 2012: Kiedy święte ciało staje się anty-zarazową tarczą – kilka słów o ikonografii św. Sebastiana, Wiadomości akademickie, 25–30.

JANICKA-KRZYWDA, U., 1993: Patron – atrybut – symbol. Poznań.

KOŁYSZKO, M., 2013: Dewocjonalia z końca XVI–XVIII wieku pochodzące z badań archeologicznych na terenie Polski (stan zachowania, identyfikacja, zagadnienia konserwatorskie). Toruń.

OMELKA, M.–ŘEBOUNOVÁ, O., 2016: Zboží pro chudé a bohaté – "originály" a dobové "padělky" náboženských medailek na příkladu nálezů z hrobových kontextů – Ware für Arme und Reiche – "Originale" und zeitgenössische "Fälschungen" von religiösen Medaillen am Beispiel von Funden aus Grabkontexten, AH 41, 309–325.

PANKIEWICZ, A.–WITKOWSKI, J., 2012: Dewocjonalia barokowe odkryte na cmentarzysku przy kościele św. Piotra i Pawła na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu, Wroclavia antiqua 17, 49–68.

SKARGA, P.–LESZCZYŃSKI, P.–BITSCHNAU, O., 1910: Żywot świętego Rocha, patrona przeciw zarazie. Mikołów – Warszawa. Available at: https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Żywot_świętego_Rocha_patrona_przeciw_zarazie&oldid=2262872, cit. 4th January 2020.

WOJCIESZAK, M., 2012: Cmentarz św. Piotra i Pawła na Ostrowie Tumskim w świetle ksiąg parafialnych, Wroclavia antiqua 17, 47–48.

ДОЛЖЕНКО, Ю.–МОЙЖЕС, В., 2022: Краніологія та статево-вікова характеристика поховань другої половини XІV–XVII ст. з церкви Ужгородського замку, Науковий вісник Ужгородського універ-ситету, Серія історія 1 (46), 228–264.

КИСЕЛЕВА, А., 2017: История искусства в одном сюжете: святой Себастьян, искусство, история. Available at: http://arzamas.academy/mag/414-seb, cit. 11th January 2020.

КУРУШИН, М., 2013: Мадрид, Город солнца, Исторический путеводитель. Москва.

МОЙЖЕС, В., 2019: Результати археологічних досліджень церков м. Ужгорода у 2018 році. In: Збір-ник тез IV міжнародної науково-практична конференції до 80-річчя від дня народження Михайла Рожка "Пам'ятки Тустані в контексті освоєння Карпат. Проблеми їх збереження та використання", 20–21. Львів.

МОЙЖЕС, В., 2019а: Матеріали археологічних досліджень середньовічної церкви на території Ужгородського замку за 2018 рік, Науковий збірник Комунального закладу "Закарпатський обласний краєзнав-чий музей імені Тивадара Легоцького" Закарпатської обласної ради XVIII–ХІХ, 38–73. Ужгород.

МОЙЖЕС, В., 2020: Результати досліджень зруйнованих церков Ужгорода. In: Археологічні дослідження в Україні 2018, 38–41. Київ.

МОЙЖЕС, В., 2020а: Результати археологічних досліджень церков Ужгорода у 2018 році. In: Фортеця: збірник заповідника "Тустань" IV, 120–147. Львів.

ПЕНЯК, П., 2010: Розкопки замкової церкви Ужгорода, Матеріали і дослідження з археології Прикарпаття і Волині 14, 346–347. Львів.

ПЕТРОВА, М., 2005: Эйнхард: историк в истории. In: Эйнхард. Жизнь Карла Великого, 7–26. Москва.

ТЕРДІК, С., 2013: Ужгород (Ungvár), Замкова церква. In: Середньовічні церкви від Тиси до Карпат. Том. 2. Шляхами середньовічних церков у Сабольчському та Березькому краях і на Закарпатті, 196–205. Ніредьгаза.

ХОЛОДЮК, А., 2019: В баварський Эберсберг к мощам святого Севастиана. Available at: http://www.proza.ru/2019/02/07/, cit. 20th January 20.

ЭКО, У., 2014: Сотвори себе врага. И другие тексты по случаю. Москва.

Metriky