Poetyzmy i ich funkcja w poezji religijnej polskiego Oświecenia (na wybranych przykładach)

Vol.24,No.1(2014)

Abstract
Celem pracy jest omówienie poetyzmów jako kategorii lingwistycznej, która funkcjonuje w poezji religijnej polskiego Oświecenia. Wyodrębniamy w tej grupie poetyzmy stylistyczne, które mają odpowiedniki neutralne i poetyzmy semantyczne. Poetyzmy semantyczne to leksemy, które są zakorzenione w tradycji poetyckiej, tworzą one stałe związki wyrazowe i dotyczą określonych pól semantycznych takich jak np. istoty nadprzyrodzone (bogini, anioł), zjawiska przyrody (księżyc, zorza) nazwy przedmiotów konwencjonalnie pięknych (róża, perła). W celu uniknięcia ocen anachronicznych (tzw. przesłony czasowej) leksemy konfrontowane są ze słownikami z epoki (S. Linde, K. Brodziński, I. Włodek).

Keywords:
стилистические поэтизмы; семантические поэтизмы; торжественность; духовность

Pages:
11–20
References

BARTMIŃSKI, J.: O języku folkloru. Wrocław 1973.

BARTMIŃSKI, J., NIEBRZEGOWSKA, S.: Językowy obraz polskiego nieba i piekła. In: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego. Red. B. Kreja, Gdańsk 1999, s. 195–203.

Biblia w przekładzie Jakuba Wujka z 1599 r. Transkrypcja typu B oryginalnego tekstu z XVI w., wstępy: J. Frankowski, Warszawa 1999.

BRODZIŃSKI, K.: Synonimy polskie. In: Pisma. t. 7, Warszawa 1874.

BRZEZIŃSKI, J. : Wyznaczniki poezji sentymentalnej. Zielona Góra 1979.

BRZEZIŃSKI, J., PIATKOWSKI, C.: Kategoria poetyzmu leksykalnego w analizie lingwistycznej tekstu artystycznego. In: "Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego", Kraków 1998.

GORZELANA, J.: Użycie poetyzmów przez Jana Pawła Woronicza w poemacie Zjawienie Emilki. In: Język pisarzy jako problem lingwistyki. Red. T. Korpysz, A. Kozłowska Warszawa 2009, s. 191–208.

GORZELANA, J.: Właściwości językowo-stylistyczne poezji religijnej Franciszka Karpińskiego. Zielona Góra 2006.

KARPIŃSKI, F.: Pieśni nabożne. Supraśl 1792.

LINDE, S. B.: Słownik języka polskiego. T. 1–6. Wyd. 2, Warszawa 1854–1860.

MAYENOWA, M. R. (red.): Ludzie oświecenia o języku i stylu. T. 3, oprac. Z. Florczak, L. Pszczołowska T:1–3, Warszawa 1957–58.

MAĆKOWIAK: Słownik a poezja. Z zagadnień świadomości leksykalnostylistycznej polskiego oświecenia. Zielona Góra 2001.

MISTRÍK, J.: Religiózny štýl. "Stylistyka" nr 1: 1992: Stylistyka dziś, red. S. Gajda, s. 82–89.

MUKAŘOVSKÝ, J.: O języku poetyckim. Tłum. W. Górny In: Praska szkoła strukturalna 1926–1948. Wybór materiałów, red. M. R. Mayenowa, Warszawa, 1966, s. 130–206.

PIĄTKOWSKI, C.: Poetyzmy stylistyczne – kategoria leksykologiczna i tworzywo słowne tekstu artystycznego. In: Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu. Język Polski, z. 2, red. E. Rudolf, C. Piątkowski, Wałbrzych 2005, s. 113–119.

KNIAŹNIN, F. D.: Poezyje Franciszka Dionizego Kniaźnina ręką własna pisane. T. 1–2. druk pomocniczy do zdjęć cyfrowych rękopisu Fundacji Książąt Czartoryskich przy Muzeum Narodowym w Krakowie, Kraków 2006.

ROSPOND, S.: Język Renesansu a Średniowiecza na podstawie literatury psałterzowoi-blijnej. In.: Odrodzenie w Polsce, T. 3, Historia języka, cz. 2, red. M. R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa 1962, s. 67–109.

SKUBALANKA, T.: Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje. Wrocław 1984, s. 72.

SŁAWIŃSKI, J. (red.): Słownik terminów literackich. Wyd. 2, Wrocław 1988.

TROTZ, A. M.: Nowy Dykcjonarz to jest mownik polsko-niemiecko-francuski... Lipsk 1779,

WŁODEK, I.: Słownik polski dawny, czyli zebranie słów danych zaniedbanych polskich z ich tłomaczeniem. [Rzym, drukarnia Archanioła Kasalettego] [1781].

WORONICZ, J. P.: Pisma wybrane. Oprac. Nesteruk, M., Rejman, Z.: Wrocław 2002.

ZAŁUSKI, J. A.: Zebranie Rytmów. T. 2, [w:] tegoż, Zebranie rytmów przez wierszopisów żyjących lub naszego wieku zaszłych (t. I., 1752; t. II–III., różne wiersze i utwory tłum. i oryg. Załuskiego, 1754; t. IV–V., 1755–1756).

Metrics

13

Views

0

PDF (Polish) views