Tegn på språklig kjønnsdiskriminering i norsk og polsk

Anna Olszewska

doi:10.5817/BBGN2022-2-8

Tegn på språklig kjønnsdiskriminering i norsk og polsk

Roč.36,č.2(2022)

Anna Olszewska

https://doi.org/10.5817/BBGN2022-2-8

Trvalý odkaz (handle):
http://hdl.handle.net/11222.digilib/digilib.77542

PDF (norština)

Abstrakt

The aim of this article is to discuss the phenomenon called linguistic sexism, i.e. a lack of symmetry between the sexes in a language. The focus lies on comparing Norwegian and Polish, which with regard to feminist language reform follow two different strategies for a more inclusive use of language. While Norwegian speakers aim at replacing gender-marked forms with gender-neutral ones, in Polish there is a clear tendency to differentiate between nouns referring to men and women in order to increase the visibility of the latter. The article outlines how the lack of symmetry between the sexes in both languages is manifested in various areas, such as generic use of masculine forms, word formation of gender-related nouns, lexical gaps in the case of women together with titles and address forms.

Klíčová slova:
linguistic sexism; feminist language reform; feminisation; neutralisation; inclusive language

Stránky:
133–146

Reference

Bull, Tove – Toril Swan (2002): Norwegian. The representation of gender in Norwegian. In: Marlis Hellinger – Hadumod Bußmann (ed.): Gender Across Languages (=Volume 2) Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, s. 219–249.

Gabriel, Ute – Pascal Gygax (2008): Can societal language amendments change gender representation? The case of Norway. In: Scandinavian Journal of Psychology 49, s. 451–457.

Gabriel, Ute – Pascal Gygax – Elisabeth Kuhn (2018): Neutralising linguistic sexism: promising but cumbersome? In: Group Processes & Intergroup Relations 21, s. 844–858.

Grochowska, Marta – Agnieszka Wierzbicka (2015): Produktywne typy słowotwórcze nazw żeńskich we współczesnej polszczyźnie. In: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica 49, s. 45–55.

Handke, Kwiryna (1994): Język a determinanty płci. In: Anusiewicz, Janusz – Kwiryna Handke (ed.): Język a kultura. T. 9. Płeć w języku i kulturze: 9–29. Wrocław: Wydawnictwo Wiedza o Kulturze.

Karwatowska, Małgorzata – Jolanta Szpyra-Kozłowska (2005): Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Karwatowska, Małgorzata – Jolanta Szpyra-Kozłowska (2014): Językoznawstwo. In: Monika Rudaś-Grodzka (ed.): Encyklopedia gender. Płeć w kulturze. Warszawa: Czarna Owca, s. 218–222.

Kiełkiewicz-Janowiak, Agnieszka (2019): Gender specification of Polish nouns naming people: Language system and public debate arguments. In: Slovenščina 2.0. 7(2), s. 141–170.

Koniuszaniec, Gabriela – Hanka Błaszkowska (2003): Language and gender in Polish. In: Marlis Hellinger – Hadumod Bußmann (ed.): Gender Across Languages (=Volume 3) Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, s. 259–285.

Kwiatkowska, Anna (2014): Seksizm. In: Monika Rudaś-Grodzka (ed.): Encyklopedia gender. Płeć w kulturze. Warszawa: Czarna Owca, s. 502–503.

Łaziński, Marek (2006): O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Małocha-Krupa, Agnieszka (2018): Feminatywum w uwikłaniach językowo-kulturowych. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.

Norsk Språkråd (1997): Kjønn, språk, likestilling. Oslo: Norsk Språkråd og Kompetansesenter for likestilling.

Pauwels, Anne (2003): Linguistic Sexism and Feminist Linguistic Activism. In: Janet Holmes/Miriam Meyerhoff (ed.): The handbook of language and gender. Blackwell Publishing Ltd, s. 550–570.

Ryen, Else (1976): Det kvinnelige fravær. In: Ryen, Else (ed.): Språk og kjønn. Oslo: Novus.

Szpyra-Kozłowska, Jolanta (2019): Premiera, premierka czy pani premier? Nowe feminatywy w badaniu ankietowym. In: Język Polski 2, s. 22–40.

Szpyra-Kozłowska, Jolanta – Małgorzata Karwatowska (2003): "Klient nasz pan« a »wszyscy ludzie są braćmi" – seksizm we współczesnej polszczyźnie. In: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury 15, s. 195–218.

Uri, Helene (2018): Hvem sa hva? Kvinner, menn og språk. Oslo: Gyldendal.

Vergoossen, Hellen – Philip Pärnamets – Emma Renström – Marie Gustafsson Sendén (2020): Are new gender-neutral pronouns difficult to process in reading? The case of hen in Swedish. Frontiers in Psychology, 11:574356.

Woźniak, Ewa (2014): Język a emancypacja, feminizm, gender. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN Vol. 60, s. 295–312.

Metriky