Moric Beňovský, de vertaling en receptie van zijn memoires in het Nederlands

Greta Horáková

doi:10.5817/BBGN2024-2-7

Moric Beňovský, de vertaling en receptie van zijn memoires in het Nederlands

Roč.38,č.2(2024)

Greta Horáková

https://doi.org/10.5817/BBGN2024-2-7

Trvalý odkaz (handle):
http://hdl.handle.net/11222.digilib/digilib.81835

PDF (nizozemština)

Abstrakt

Móric Beňovský has aroused the interest of Europe and the whole world since the 18th century. The nobleman from Vrbové, Slovakia, reached Kamchatka, Siberia and Madagascar, managed to help Poland with its national uprising and became a colonel in the French army. He later wrote Mémoires et Voyages, an autobiography, which became a bestseller in its time. These memoirs were quickly translated into many languages, including Dutch, and the life of Count Beňovský inspired many prominent writers. The original manuscript is currently in the British Library in London, it is written in French and in total it is a work of about a thousand pages. Naturally, the Netherlands has shown interest in Beňovský's travels – not only because it was a world bestseller, but also because the history of the Netherlands is closely linked to sea voyages. Dutch translation was made by P.A. Loosjes between the years 1735 and 1813, published in Haarlem under the name Gedenkschriften en reizen des Graaven van Benyowsky, door hem zelven beschreeven en naar de Engelsche vertaling van het oorsprokenlijk handschrift overgezet. It was reissued in a more modern version in Amsterdam in 1840. These two editions differ in some essential details, and differences are also recorded in editions in other languages. Móric Beňovský's life was controversial, as was the publication of his works. Not only the memoirs themselves were a success. Many authors were inspired by Beňovský and this is how novels, plays and later films were created.

Klíčová slova:
Maurice Beniowský; memoirs; translation; Dutch; French

Stránky:
79–89

Reference

BENIJOWSKIJ, Moriz: Gedenkschriften en reizen van den Graaf van Benijowskij, benevens het verhaal zijner ballingschap, verblijf en ontvluchting uit Kamtschatka. Amsterdam: J.H. van der Beek, 1840.

BENIOWSKI, Maurice A.: Mémoires et Voyages, tome I., II. et III. Paris: Editions Noir sur blanc, 1999. Traduit du Polonais par Éric Morin-Aguilar.

BENYOWSKY, Maurycy A.: Gedenkschriften en reizen des graaven van Benyowsky door hem zelven beschreeven, Naar de Engelsche vertaaling uit het oorspronglyk handschrift overgezet. Haarlem: P. Loosjes, Pz., 1791–1792, 4 delen in 2 banden.

BEŇOVSKÝ, Móric: Denník Mórica A. Beňovského. Tatran, Bratislava, 1966. Preklad Anton Špiesz.

BORK, G. J: : Biografisch Woordenboek van Nederland: 1780–1830 van Lotte Jensen. Gearchiveerd op 17 april 2021, te vinden in het Schrijvers en dichters (dbnl biografieënproject I)

BOSÁK, Ľubomír & Patrik KÝŠKA: Vrbové a Beňovský: Stručná história mesta a životopis jeho najslávnejšieho rodáka. Vrbové: Mestský úrad Vrbové, 2005.

BOSÁK, Ľubomír & Patrik KÝŠKA: Móric Beňovský z pohľadu histórie a umenia. Vrbové: Mestský úrad Vrbové, 2005.

(eds.) BOSÁK, Ľubomír & Patrik KÝŠKA: Móric Beňovský, Legenda a skutočnosť, Zborník. Vrbové: Mestský úrad Vrbové, 2007.

BEŇOVSKÝ, Móric A.: Pamäti a cesty. I. a II. Zvazok. Bratislava: Lúč, 2006.

CULTRU, Prosper: Un Empereur de Madagascar au XVIIIe siècle: Benyowsky. Paris: Augustin Challamel, 1906.

JOKAI, Mór: Gr. Benyovszky Móricz életrajza. Saját emlékiratai és útleírásai. Budapest: Kiadja Ráth Mór, 1888, 2 delen.

KEROV, V. L.: Французская колонизация Мадагаскара и Граф Беневский – Moskva: Universitet Druzhby Narodov, 2002.

KLEINER, Juliusz: Wstęp. In: Juliusz Słowacki, Beniowski (poema), dalsze pieśni. Ksiądz Marek (fragment poematu). Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1957, p. I-XLII. Wydanie drugie.

KOTZEBUE, August von, Graf Benjowsky oder die Verschwörung auf Kamtschatka. Leipzig: Paul Gotthelf Kummer, 1795.

KOZŁOWSKI, Władysław M.: Beniowski w Ameryce, Warszawa: Biblioteka Warszawska, 1903.

LUKAČKA, Jan: Pôvod a predkovia Mórica Beňovského. In: Móric Beňovský, cestovateľ, vojak, kráľ (1746 – 1786 – 1996). Martin : Matica Slovenská, 1997, 80–83.

ROCHON, Alexis M.: Reis door Madagascar en de Oost-Indiën. Door den Heer Rochon, Lid van de Academien der Weetenschappen van Parys en Petersburg, Sterrekundige van de Fransche Zeemagt, Opzigter van het Natuurkundig Kabinet des Konings van Frankryk, enz. Uit het Fransch vertaald. Dordrecht: De Leeuw en Krap, 1793. | DOI 10.1163/9789004595569_002

ŠIMONČIČ, Jozef: Roszko, Janusz. Awanturnik nieśmiertelny – Maurycy Beniowski. Katowice: Slask, 1989, 342 s. Recenzia. Slovenská archivistika 25, 1990, 2, 142–147.

ŠIMONČIČ Jozef: Legendárny gróf z Vrbového a archivy. Trnavský hlas 14, nr. 10, 1966, p. 3.

TURKSMA, Leo: Beniowski en Jorgenson, Een keizer en een koning? Soest: Boescout, 2009.

VACHER, Paule: Contribution à l´histoire de l´établissement français à Madagascar par le Baron de Benyowski (1772–1776), Tananrivo: Faculté des Arts et des Sciences de Tananarive, 1970 (afstudeerscriptie).

VILHANOVÁ-PAWLIKOVÁ, Viera: The Image of Count Morice Benyowsky and of His Odyssey in Slovakia. Asian and African Studies 26, Bratislava: Veda, 1991, 171–180.

VULPIUS, Christoph A.: Graf Benjowsky: Ein Original-Trauerspiel in fünf Aufzügen. Leipzig: Johann Benjamin Georg Fleischer, 1792.

WITKOWSKA, Alina & Ryszard PRZYBYLSKI, Romantyzm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.

Encyclopedie Nederlandstalige Tijdschriften. Algemeene Konst- en Letterbode (1788–1861). https://www.ent1815.nl/a/algemeene-konst-en-letterbode-1788-1861/

Encyclopedie Nederlandstalige Tijdschriften. (1791)– [tijdschrift] Vaderlandsche Letteroefeningen. https://www.ent1815.nl/v/vaderlandsche-letter-oefeningen-1761-1876/

Encyclopedie Nederlandstalige Tijdschriften. (1795)– [tijdschrift] Vaderlandsche Letteroefeningen. https://www.ent1815.nl/v/vaderlandsche-letter-oefeningen-1761-1876/

ALTE UNGARISCHE BIBLIOTHEK, III/XVIII. Jahrhundert, IM AUSLAND ERSCHIENENE, FREMDSPRACHIGE WERKE UNGARLÄNDISCHER AUTOREN, Band 2: 1761–1800, DÖRNYEI SÁNDOR és SZÁVULY MÁRIA, Országos Széchényi Könyvtár, Budapest, 2007. https://mek.oszk.hu/05500/05575/05575.pdf

Gedenkschriften en reizen des graaven van Benyowsky. https://www.delpher.nl/nl/boeken/view?coll=boeken&identifier=dpo:8495:mpeg21

https://webggc.oclc.org/cbs/DB=2.37/SET=2/TTL=1/SHW?FRST=1

Metriky